Petrovaradinski sat

Ovo nije prva obnova sata. Poslednji put je rekonstruisan 2013. godine, dok je 2016. automatizovan satni mehanizam i zvonik. Tokom skoro tri veka postojanja, Petrovaradinski sat, kojeg je carica Marija Terezija poklonila Petrovaradinskoj tvrđavi oko 1750. godine, više puta je obnavljan. Stradali su brojčanici i mehanizam usled udara gromova, oluja, ali i zbog ljudske nebrige i ratnih razaranja.

Satna kula, građena u baroknom stilu, posebna je po svom neobičnom prikazu vremena. Velika kazaljka pokazuje sate, a mala minute. Ovakvo rešenje osmišljeno je kako bi vreme bilo čitljivo s daljine, naročito lađarima na Dunavu. Upravo zbog temperaturnih razlika mehanizam sata često „žuri“ leti, a „kasni“ zimi, pa je među Novosađanima poznat kao „pijani sat“. Brojčanici prečnika preko dva metra, sa rimskim brojevima, postavljeni su na sve četiri strane kule i vidljivi su iz svih pravaca. Sama platforma kod sata pruža jedan od najlepših pogleda na Dunav i Novi Sad, što ovo mesto čini nezaobilaznim za turiste, fotografe i sve ljubitelje grada.

Građevinsko-zanatski i konzervatorsko-restauratorski radovi sa Mapei materijalima na ovom projektu su obuhvatili malterisanje oštećenih zidanih površina, obnovu vučenih profila venaca i oštećenih dekorativnih elemenata i bojenje završnom silikatnom bojom.

Najpre je delimično ručno obijen malter sa oštećenih delova fasade i vučenih profila. Malter je uklonjen pažljivo, kako površina opeke ne bi bila oštećena. Spojnice su očišćene klanfama do dubine od oko 2 cm, a same opeke čeličnim četkama. Površine su potom otprašene komprimovanim vazduhom i oprane vodenim mlazom bez pritiska. Ovako pripremljene površine sušile su se oko 10 dana.

Na isti način pripremljene su i površine oštećenih unutrašnjih zidova. Sa zidnih površina gde je malter bio stabilan i bez pukotina pažljivo je sastrugana boja. Čišćenje je izvršeno kombinacijom mehaničkih i hemijskih metoda, vodeći računa da se ne oštete podloga, vučeni profili, kao ni urezani natpisi.

Za malterisanje fasadnih i unutrašnjih zidova od opeke, kao i za rekonstrukciju vučenih profila potkrovnog i kordonskog venca korišćen je specijalni bescementni, paropropusni sanacioni malter na bazi prirodnog hidrauličnog kreča – MAPE-ANTIQUE NHL ECO RESTAURA. Ovaj materijal je, po svom sastavu, tehničkim karakteristikama i svojstvima namenjen za renoviranje istorijskih objekata. Obezbeđuje dugotrajnost i otpornost, ali i očuvanje autentičnosti objekta.

Pre nanošenja maltera podloga, koja mora da bude čvrsta i nosiva, tretirana je prajmerom, a neposredno pre malterisanja nakvašena vodom, da bude „mat“ vlažna. Malter je nanošen u slojevima, u debljini prilagođenoj postojećem, sa maksimalnom debljinom od 2 cm.

Završna obrada celokupne površine izvedena je u dve ruke, sa debljinom nanosa od 3 do 5 mm. Druga ruka je perdašena – isfilcana sunđerastom perdaškom kako bi se dobila ujednačena i zaglađena završna struktura.

Radovi na vučenim profilima započeli su pažljivim uzimanjem otisaka postojećih profila. Sa kontrolne trake najpre su uklonjeni svi slojevi boje i naslaga, a zatim je urađeno retuširanje, kako bi se dobio čist oblik originala. Tek nakon toga uzeti su gipsani otisci, koji su poslužili kao osnova za izradu šablona. Šabloni su izrađeni od daske i opšiveni limom. Svi ivični delovi bili su mašinski sečeni, pravilno oblikovani i oštri, spremni da verno prenesu izgled originalnih profila.

Malterisanje vučenih profila izvedeno je pažljivo, u skladu sa tradicionalnim tehnikama, ali uz upotrebu savremenih, ekološki prihvatljivih materijala. Pre nanošenja maltera podloga je pripremljena. Oštećenja su sanirana, površina je tretirana prajmerom i nakvašena do optimalne vlažnosti. Malter je potom nanošen u slojevima, u debljini prilagođenoj originalnom profilu, od 2 mm do 2 cm, a čeličnim šablonima precizno su oblikovani svi detalji. Završna obrada izvedena je u dva sloja (debljina nanosa 3–5 mm). Druga ruka je perdašena sunđerastom perdaškom, kako bi se dobila ujednačena, glatka struktura. Profilacija je obnovljena u svemu prema originalu, sa oštrim i pravim ivicama, i pažljivim gerovanjem na uglovima i sastavima. Na ovaj način obnovljeni profili ponovo su dobili svoj autentičan izgled, ali i dugoročnu zaštitu.

Radovi na bojenju fasadnih površina izvedeni su visokokvalitetnom, vodoodbojnom i paropropusnom silikatnom bojom SILANCOLOR PITTURA ZERO, u dva sloja. Bojenje je rađeno u jednom tonu, prema izboru konzervatorskog nadzora. Pre nanošenja boje, sve malterisane površine su bile potpuno suve, mehanički obrađene (pređene šmirglom i opajane), a zatim je nanesen obavezni paropropusni SILANCOLOR PRIMER. Pre početka radova urađeni su probni uzorci u saradnji sa nadzornim organom.

U krajnju fugu između fasadnog zida i popločanja od klinker opeke ugrađena je zaptivna traka od polietilenske ekstrudirane pene. Nakon postavljanja, u fugu je nanesena brzovezujuća poliuretanska masa za zaptivanje i lepak visokog modula elastičnosti za pomeranja do 20 %, MAPEFLEX PU 45 FT.